Upiór. Historia naturalna to widowisko narracyjne na podstawie książki Łukasza Kozaka, pod tym samym tytułem.

Na scenariusz składają się cztery wybrane historie: o Michale Matkowskim, XVIII-wiecznym mieszkańcu wsi Przewrocie (niedaleko Kamieńca Podolskiego), który – będąc zupełnie zwykłym człowiekiem – został przez swoich sąsiadów uznany za upiora. O czarownicy z Tessali, Greczynce, która w Konstantynopolu ochraniała ludzi przed ospą za pomocą specyficznego zabiegu, którego przebieg opisała m.in. lady Mary Montagu. Opowiadamy też o tym, w jak przedziwny sposób łączy się to z pracami Edwarda Jennera i wczesnymi praktykami szczepień. Opowiadamy też o królewnie-strzydze i Adamie Mickiewiczu, który po swoim pogrzebie krakowskim miał niepokoić mieszkańców okolicznych wsi jako płanetnik. I o prawdziwym płanetniku, który wodził chmury w podkarpackiej wsi Przysietnica aż do roku 1970.

Zgodnie z duchem książki Kozaka: nie skupiamy się w tej umuzycznionej opowieści na gotycyzujących wyobrażeniach upiora. Opowiadamy o żywych ludziach i zdarzeniach ich życia, niejednokrotnie – strasznych, upiornych właśnie. Wędrujemy więc ścieżką antropologii doświadczenia, a nie „bajań” czy „ludowych wierzeń”. Tak się jednak składa, i to wielka siła przywoływanych przez nas historii, że groza łączy się tutaj z niepowstrzymanym zadziwieniem i równie niepowstrzymanym śmiechem.

Czas trwania: ok. 75 minut.

Prezentowałyśmy tę opowieść na Międzynarodowym Festiwalu Sztuki Opowiadania w Warszawie w listopadzie 2023 roku. Zdjęcia Mateusz Wądrzyk.